* شیوع بیماری کرونا:

اولین مورد این بیماری در تاریخ ۵ مارس ۲۰۲۰ (۱۵ اسفند ۱۳۹۸) در صربستان در ایالت ویوودینا در شهر سوبوتیتسا مشاهده شد که مردی ۴۵ ساله بود که از مجارستان از طریق مرزهای زمینی به کشور وارد شده و پس از چند روز با مشاهده علائم اولیه بیماری به مرکز پزشکی منطقه‌ای مراجعه و آلودگی وی مورد تایید قرار گرفته بود، دومین مورد یک فرد چینی شاغل در صربستان بود که قبل از شیوع به این کشور سفر کرده بود. سپس در پی آن موارد دیگری در شهر نیش شناسایی گردید که در تماس با فردی که از سوئیس آمده بود، به این ویروس آلوده شده بودند.

با افزایش شیوع بیماری در اروپا اتباع صرب که در خارج از کشور بی کار شده بودند شروع به بازگشت کرده و این ویروس را با خودبه ارمغان آوردند و به شهرهای دیگر صربستان ازجمله نووی ساد، والیوو، کیکیندا، چوپریا پوژارواتس و نووی پازار منتقل کرده و باعث آلودگی قسمت وسیعی از کشور شدند.

بر اساس آمار منتشره از سوی وزارت بهداشت صربستان، تا تاریخ  جمعه ۱۳ مارس تعداد ۳۵ فرد مبتلا شناسائی شدند و سپس تا تاریخ جمعه ۲۰ مارس  این تعداد به ۱۳۵ نفر افزایش یافت و اولین قربانی خود را که یک مرد ۵۹ ساله بود، گرفت. یک هفته بعد، جمعه ۲۷ مارس (۸ فروردین ۱۳۹۹) تعداد مبتلایان به ۵۲۸ تن و شمار جان باختگان به ۸ تن رسید. در میان بیماران آقای برانیسلاو بلاژیچ دبیر دولت و آقای میلوتین کشیش اعظم کلیسای ارتدکس به انضمام دو روحانی دیگر در شهر والیوو نیز بستری بودند که چندی پیش در اثر بیماری درگذشتند.

در تاریخ جمعه سوم آوریل شمار مبتلایان به  ۱۴۷۶ تن و تعداد جان باختگان نیز به ۳۹ نفر رسید.

و طبق گزارشات وزارت بهداشت تا صبح امروز دوشنبه ۶ آوریل ( ۱۸ فروردین) شمار مبتلایان به بیش از ۲۰۰۰ نفر و شمار درگذشتگان به بیش از ۵۵ تن رسیده است. 

براساس گزارشات رسیده روز گذشته تعداد ۶۰ نفر از یگان یک نیروی زمینی ارتش صربستان به این ویروس مبتلا شده اند.

کارشناسان درحال حاضر، شهرهای بلگراد، والیوو، نیش و چوپریا را آلوده‌ترین مناطق صربستان می خوانند.

* تمهیدات دولت صربستان در مقابله با شیوع بیماری "کووید-۱۹"

در روزهای آغازین، دولت صربستان، طی پیامهای مکرر ضمن اطلاع رسانی نکات ایمنی از طریق رسانه ها، مردم را به هوشیاری دعوت می کرد از سوی مردم جدی گرفته نشد و باعث اپیدمی شد.

آلکساندار ووچیچ رئیس جمهور صربستان پنج‌شنبه ۱۲ مارس (۲۲ اسفند ماه)  طی برنامه زنده تلویزیونی خطاب به شهروندان اظهار داشت، به منظور قدردانی از تلاش‌های کادر بهداشتی و پزشکی کشور در مقابله با شیوع ویروس کرونا و عوارض آن، میزان حقوق کارکنان این بخش در همه سطوح از اول ماه آوریل به میزان ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.

او تاکید کرد،‌ تمامی بخش‌های درمانی و بهداشتی کشور در آمادگی کامل بسر می‌برند و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. وی افزود، مایحتاج مورد نیاز به اندازه کافی در تمامی فروشگاه ها وجود دارد، لذا از شهروندان درخواست می شود تا از هجوم آوردن به داروخانه‌ها و فروشگاه‌ها و ذخیره کردن مواد غذایی و بهداشتی خودداری کنند.

او خاطرناشان ساخت، ستاد بحران بهداشتی به منظور هماهنگی اقدامات و همچنین ستاد بحران اقتصادی به منظور برطرف کردن عواقب این اپیدمی بر وضعیت اقتصادی کشور تشکیل گردیده و به شهروندان کم درآمد و بازنشستگان کمک مالی ارائه خواهد شد تا قادر به تهیه لوازم مورد نیاز خود باشند.

از سوی دیگر،‌ سینیشا مالی وزیر دارایی نیز اعلام کرد، در خزانه دولت پول کافی برای پرداخت حقوق بازنشستگی شهروندان وجود دارد و جایی برای هیچگونه نگرانی در این زمینه نیست.

- بودجه اختصاص داده شده برای مقابله با کرونا

- دولت اعلام کرد بودجه تخصیص یافته برای مبارزه با ویروس کرونا "کوید-۱۹" از محل بودجه سالیانه تأمین می شود. به همین منظور دولت  صربستان که در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۹ بودجه سال ۲۰۲۰ کشور را ۱.۳۳۴ میلیارد و پانصد میلیون دینار معادل ۱۱.۳۸۸ میلیون یورو اعلام کرد بود، در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۲۰ بعلت شیوع بیماری ویروس کرونا "کووید-۱۹" طی اطلاعیه ای رسمی اعلام نمود، بعلت وضعیت فوق العاده کشور، از میزان کل بودجه سالیانه ۲۰۲۰ به مقدار مورد نیاز می تواند برای مقابله با این بیماری مورد استفاده قرار گیرد.

- تمهیدات و اقدامات دولت

در روز شنبه چهاردهم ماه مارس، هنگامی که تعداد مبتلایان به ۴۶ تن افزایش یافت، رئیس جمهور پس از نشست مشترک عالی‌ترین مقامات کشوری به استناد ماده پنج قانون اساسی صربستان، در جریان کنفرانس خبری وضعیت کشور را رسماً اضطراری اعلام و خبر از تعطیلی کلیه اماکن عمومی تا اطلاع ثانوی داد و افزود این وضعیت طبق قانون اساسی کشور صربستان تا ۱۸۰ روز میتواند به طول انجامد. ووچیچ در سخنان خود اظهار کرد: صربستان اکنون در جنگ با دشمن نامرئی است و هدف از این تصمیم حفظ سلامت و جان شهروندان است و با توجه به اینکه این بیماری بیش از هر چیز سالمندان و بیماران قلبی عروقی و ریوی و اشخاصی که به بیماریهای مزمن گرفتار هستند را تهدید می کند لذا خروج اینگونه افراد ممنوع اعلام می شود و درصورت عدم رعایت با آنها برخورد قاطع خواهد شد. ضمن اینکه تیمهای خاصی سازماندهی شده اند که به منظور یاری رسانی به سالمندان و جلوگیری از خروج آنها کلیه مواد مورد نیازشان را در درب منزل تحویلشان خواهند داد.

وی همچنین ممنوعیت ورود افراد به صربستان از دیگر کشورهای پرمخاطره همچون چین و یا کشورهای کره جنوبی، ایران، ایتالیا و برخی از مناطق سوئیس که بیشترین میزان شیوع این ویروس در آنها مشاهده شده است، اعلام کرد و کلیه تجمعات عمومی در فضاهای بسته را ممنوع و رویدادهای بزرگی همچون نمایشگاه بین المللی خودرو بلگراد و تئاترها و سینماها و ... را تعطیل اعلام کرد.

وی افزود: وزارت کشور صربستان به منظور پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و کنترل بهتر امور، بطور موقت ۴۴ گذرگاه مرزی جاده‌ای،‌ ریلی و رودخانه‌ای و هوایی بین صربستان و کشورهای مجاور را مسدود و تنها تعدادی از مرزهای زمینی را برای مسافران باز گذاشته است. مشروط بر اینکه افراد پس از ورود ۱۴ روز قرنطینه خانگی شوند که با وخیم شدن اوضاع این مدت به ۲۸ روز قرنطینه افزایش یافت.

ووچیچ با اشاره به اینکه کشور در گذشته بحرانهای شدیدی را پشت سر گذاشته تا حدی که تا مرز ورشکستگی فرا رفته بود، در سالهای اخیر به لطف برنامه ریزیهای صحیح و سرمایه گذاریهای انجام شده خارجی و داخلی رو به توسعه گذاشته و اکنون از نقطه نظر رشد اقتصادی دومین کشور اروپا بشمار می رود و از اندوخته مالی و ذخیره مواد غذایی خوبی برخوردار است بنابراین ما خیلی راحت تر میتوانیم در این روزها به مردم و وضعیت موجود رسیدگی کنیم. ما حد اکثر تلاشمان را می کنیم، اما ناگفته نماند که روزهای سختی در انتظارمان است و متاسفانه همبستگی اروپایی وجود ندارد و هیچ امیدی به اتحادیه اروپا نیست، آنها ممنوعیت خروج کمکهای پزشکی و فرآورده های غذایی را از کشورهایشان را اعلام کرده اند. اما همانطور که دیدیم کشور چین بخوبی از این گیرودار گذر کرده است و به همین دلیل من بعنوان رئیس جمهور صربستان علیرغم مخالفتهای عدیده، طی نامه ای به سی جینپینگ رئیس جمهور چین از او درخواست کمک کردم و خوشبختانه پاسخی مثبت گرفتم و بزودی ظرف چند روز آینده تیم درمانی و کمکهای پزشکی برایمان ارسال خواهند شد.

دولت صربستان دوشنبه شب ۱۶ مارس ( ۲۷ اسفندماه) در اجلاس فوق‌العاده خود مصوبه جدید را در مورد محدود کردن آزادی‌ها و حقوق انسانی و نیز حقوق اقلیت‌ها در شرایط وضعیت فوق‌العاده، به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا به تصویب رساند. بر اساس این مصوبه دولت حق دارد تردد افراد در اماکن عمومی را محدود و یا ممنوع کند.

اقدامات و مصوبات دولت در برخورد با کرونا:

- تمامی فعالیت‌های انتخاباتی (انتخابات پارلمانی ۲۶ آوریل) تا پایان دوره وضعیت فوق‌العاده متوقف خواهد شد؛

- وزارت‌خانه ذیصلاح می‌تواند به افراد بیمار و یا مظنون به آلودگی به ویروس کرونا دستور دهد که در محل اقامت خود مانده و الزاما با مقامات درمانی و بهداشتی منطقه‌ای خود در تماس باشند؛

- وزارت کشور می‌تواند دستور اقامت اجباری برخی از شهروندان از قبیل مهاجرین و پناهجویان در محل‌های مشخص مانند مراکز پذیرش و نگهداری این گروه را صادر کند؛

- باجه های نهادهای دولتی دیگر مراجعین را نخواهند پذیرفت و بایستی امور لازم از طریق الکترونیکی انجام شود؛

- فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی و سایر تجمعات ممنوع می‌شود. برای تجمعاتی که برگزاری آن برای عملکرد عادی نهادهای دولتی ضروری است، مجوز ویژه صادر می‌گردد؛

- مدارک هویتی شخصی که مدت اعتبار آن به پایان رسیده تا پایان دوره وضعیت فوق‌العاده معتبر خواهد بود؛

- فعالیت و ساعات رستوران‌ها و کافه‌تریاها و تعداد مشتریان آنها محدود می‌گردد و فاصله افراد در این مکانها باید بیش از ۲ متر باشد؛

- حضور شهروندان با سن بالای ۶۵ سال در خیابان‌ها و امکان عمومی ممنوع می‌گردد. افرادی که از این دستور تخطی نمایند به پرداخت جریمه نقدی به میزان ۱۵۰ هزار دینار (معادل ۱۳۰۰ یورو) محکوم خواهند شد.

- در صورتی که افراد بالای ۶۵ سال سن هنوز مشغول به کار هستند، کارفرمایان بایستی به این افراد اجازه دهند تا در خانه بمانند.

- کارفرمایان موظف هستند تا در حد امکان به کارکنان خود اجازه دهند تا فعالیت‌های کاری را از منزل انجام دهند. در صورتی که چنین امری امکان‌پذیر نباشد، بایستی ترتیب‌هایی اتخاذ گردد که کارکنان به تعداد کمتر با تعداد شیفت‌های بیشتر کار کنند.

- خرید وسایل بهداشتی از قبیل دستکش، ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده محدود می‌گردد.

 تدابیر جدید دولت از تاریخ ۲۷ اسفندماه:

مجددا در تاریخ سه‌شنبه شب ۱۷ مارس دولت صربستان در اجلاس فوق‌العاده تدابیر جدیدی به منظور جلوگیری از شیوع بیماری به شرح ذیل اعلام کرد:

- تردد کلیه شهروندان از ساعت ۲۰ هر شب تا ۵ صبح روز آینده ممنوع است. با مختلفین بر اساس قانون در شرایط فوق‌العاده رفتار می‌گردد. کسانی که به دلیل شرایط کاری خود نیاز به تردد در این زمان را دارند، از وزارت کشور مجوز خاص کسب خواهند کرد؛ یادآور می شود که ممنوعیت تردد در سطح کشور در روزهای تعطیل از ساعت ۱۳ تا ۵ صبح روز کاری می باشد.

- ارتش صربستان کنترل مرزها، بیمارستان‌ها، اردوگاه‌های آوارگان و پناهجویان را در اختیار می‌گیرد؛

- مادران شاغلی که دارای فرزندان تا سن ۱۲ سال هستند، از رفتن به محل کار معاف بوده و حقوق و مزایای آنها بطور کامل پرداخت می‌گردد؛

- بانک مرکزی صربستان بازپرداخت همه وام‌های شهروندان در نزد بانک‌ها را برای مدت ۹۰ روز به تعویق انداخت. بانک‌ها حق مطالبه بهره بابت این دوره را ندارند.

- کارفرمایان اجازه ندارند کارکنان خود را در شرایط وضعیت فوق‌العاده اخراج کرده و یا حقوق آنها را کاهش دهند؛

- دانش آموزان و دانشجویان با استفاده از آموزش از راه دور از طریق اینترنت و کانالهای تلویزیونی که برای این منظور تعیین شده اند به تحصیل خود ادامه می دهند.

- پیرو تصمیمات اتخاذ شده، کلیه قرارها و نشست های مقامات رسمی به تعویق افتاده است.

- تردد کلیه وسایل نقلیه عمومی شهری و بین شهری و محدود و در بسیاری مواقع معلق می شود.

ووچیچ پس از جلسه با اعضای هیات دولت ضمن تشریح این مصوبات از شهروندان دعوت کرد تا به منظور حفظ سلامت خود بطور کامل دستورات صادره از سوی دولت را اجرا کنند.

- به ارتش دستور داده شد تا بزرگترین سالن محل دائمی نمایشگاه‌های بلگراد را برای پذیرش ۳۰۰۰ نفر از افراد آلوده به ویروس کرونا آماده کنند. در این محل تمامی افرادی که نتیجه آزمایش آنها مثبت باشد در قرنطینه قرار خواهند گرفت. علاوه بر این در چهار منطقه دیگر از پایتخت مکانهایی برای پذیرش بیمارانی که وضعیت وخیم تری دارند پیش بینی شده است که در هر یک از آنها ۱۰۰ تخت به همراه دستگاه های تنفس مصنوعی و تجهیزات مورد نیاز نصب گردیده است. همچنین در چندین مرکز دیگر در شهرهای بزرگ صربستان نیز چنین مراکزی برای پذیرش تعداد زیادی از افراد آلوده ایجاد گردیده است. افرادی که وضع وخیمی دارند، برای معالجه به بیمارستانهای شهرهای بلگراد و نیش ارسال خواهند شد.

- ارسال هواپیما به کشورهایی اشاره کرد که در آن شهروندان صرب برای کار و یا تحصیل و یا در حین ماموریت اقامت داشته‌اند و اکنون مایل به بازگشت به وطن خود هستند که طی پروازهای متعدد این شهروندان را به کشور بازمی‌گردانند و طبق اظهارات ایویتسا داچیچ بیش از ۲۱۰۰۰ نفر بطور رایگان توسط هواپیمایی ملی صربستان "ایر صربیا" به کشور باز گشته اند.

بر اساس آمار اعلام شده، از ابتدای اپیدمی تا کنون بیش از ۵۰۰ هزار نفر از شهروندان صرب مقیم خارج به کشور بازگشتند که به آنها دستور قرنطینه در منزل برای مدت ۲۸ روز صادر شده است ولی متأسفانه تعداد زیادی از آنها رعایت نکرده و باعث شیوع آلودگی و سرایت آن به دیگران شده اند. به همین علت دولت صربستان برایشان جریمه های نقدی و زندان از دو تا ۱۰ سال را درنظر گرفته است.

دولت صربستان همچنین روز پنج‌شنبه ۲۶ مارس طی مصوبه‌ای اعلام کرد، اتباع خارجی که در زمان اعلام وضعیت فوق‌العاده دارای مجوز قانونی اقامت در این کشور بوده‌اند، بدون هیچ محدودیت و مانعی می‌توانند به اقامت خود ادامه دهند.

* کمک های ارائه شده به دولت صربستان برای مبارزه با ویروس کرونا

۱ -  کشور چین

کشور چین پس از درخواست کمک رسمی ووچیچ از رئیس جمهور چین، تاکنون طی ۴ پرواز کمک‌های بشردوستانه خود را در اختیار صربستان قرار داده است.

روز شنبه ۲۱ مارس (۱ فروردین ماه) یک تیم ۶ نفره از پزشکان متخصص چینی که در کشور خود در زمینه مبارزه با ویروس کرونا فعالیت داشتند، به منظور کمک به همکاران صرب خود وارد بلگراد شدند.

دولت صربستان علاوه بر کمک های دریافتی از چین، بخش زیادی از وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز را از چین خریداری کرده است.

۲ -  اتحادیه اروپا

در روز ۲۰ ماه مارس اتحادیه اروپا نیزاعلام کرد بخاطر شیوع بیماری کرونا و ایجاد وضعیت اضطراری در صربستان مبلغ ۷.۵ میلیون یورو کمک بلاعوض برای صربستان اختصاص داده است و علاوه بر آن مبلغ ۸,۷ میلیون یورو نیز در قالب اهدای ۲۵۲ دستگاه خودرو امبولانس مجهز و حاوی رسپیراتور (دستگاه تنفس مصنوعی) تخصیص داده شده است.

همچنین اتحادیه اروپا به همراه دو کشور خارج از شینگن، بمنظور کمک به صربستان ۱۰۰ میلیون یورو فراهم کرده اند.

در کنار این کمکها در تاریخ ۱۶ مارس اتحادیه اروپا از طریق بنیاد "ایپا" (IPA) و همچنین اتحادیه اروپا روز ۲۵ مارس ( ۶ فروردین ماه) اعلام داشت، به منظور مبارزه با شیوع ویروس کرونا مبلغ ۴/۹۳ میلیون یورو کمک برای صربستان اختصاص خواهد داد. که این مبلغ از محل صندوق کمک‌های اتحادیه اروپا به کشورهای نامزد عضویت تامین شده و قبلا برای اجرای برخی پروژه‌های عمرانی در صربستان در نظر گرفته شده بود. اما در شرایط کنونی به صربستان اجازه داده می‌شود تا از آن برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا استفاده کند.

کشور نروژ نیز مبلغ ۵ میلیون یورو کمک به صربستان اختصاص داده ‌است.

۳ – کشور روسیه

اولین هواپیمای روسیه شامل یک تیم متخصص اعزامی به همراه کمک و تجهیزات پزشکی در تاریخ سوم آوریل وارد بلگراد شد، قرار است ۱۰ فروند دیگر از این نوع هواپیما حامل تجهیزات پزشکی و بهداشتی به همراه ۷ تیم پزشکی دیگر از متخصصین روسی در مجموع ۸۷ نفر در قالب ۸ تیم متخصص برای مقابله با بیماری به صربستان ارسال گردد.

۴- کشور امارات

کشور امارات به میزان ۱۰ تن کمک های پزشکی به دولت صربستان اهداء کرد.

۵ -  شرکت‌ها و شخصیت‌ها

شرکت‌های بزرگ تولیدی و خدماتی صربستان مبالغ قابل توجهی را به صورت نقدی و کالا (مواد غذایی و بهداشتی، تجهیزات پزشکی و غیره) در اختیار دولت صربستان قرار داده‌اند.

از جمله این موارد می‌توان به نوواک جوکوویچ تنیس‌باز مشهور قهرمان جهان اشاره کرد که مبلغ یک میلیون یورو برای خرید تجهیزات پزشکی اختصاص داده است.

منابع : برگرفته از رسانه های ملی دولت صربستان

نمودار آمار تعداد تست های انجام شده، تعداد افراد مبتلا، و تعداد جان باختگان از ابتدا  ۶ مارس تا ۵ آوریل ) ۱۶ اسفندماه تا ۱۶ فرودین ماه)